Cushingov sindrom ili hiperadrenokortizolizam je endokrini poremećaj s dugotrajno visokom razinom kortizola i drugih srodnih kortikosteroida. Kortizol je hormon nadbubrežne žlijezde koji igra veliku ulogu u metabolizmu bjelančevina, ugljikohidrata i masti. Njegova sinteza je pod utjecajem adrenokortikotropnog hormona hipofize.
Cushingov sindrom je rijedak poremećaj. Češće se javlja u žena nego u muškaraca. Prvi ga je opisao američki liječnik Harvey Cushing još 1932. godine. On je po njemu i dobio ime.
Uzrok bolesti
Ovaj sindrom nastaje uslijed suviška kortizola zbog bilo kojeg uzroka. Može biti povezana s hiperfunkcijom kore nadbubrežne žlijezde zbog visoke razine hipofiznog adrenokortikotropnog hormona. U tom slučaju govorimo o Cushingovoj bolesti.
Simptomi
- Klinička slika može biti raznolika
- Bolest je karakterizirana okruglim, rumenim licem nalik punom mjesecu, pretilošću trupa s izrazitim masnim jastučićima u natključnoj jami i vratu te tankim podlakticama, potkoljenicama i prstima.
- Koža je tanka, atrofična (stanjena) i sklona modricama, mišićna masa i snaga su smanjene, a rane sporo zarastaju. Po trbuhu i bokovima se javljaju crvene do ljubičaste strije.
- Imunološki sustav je često poremećen što rezultira povećanom sklonosti prema infekcijama.
- Ove znakove mogu pratiti visoki krvni tlak, bubrežni kamenci, osteopenija (smanjena gustoća kostiju uzrokovana gubitkom koštane mase), osteoporoza, rezistencija na inzulin, smanjeni imunitet te mentalni poremećaji.
- Djeca zaostaju u linearnom rastu.
- Žene se bore s menstrualnim nepravilnostima u obliku oligomenoreje (produženih menstrualnih ciklusa) i amenoreje (izostanka menstruacije) te s povećanim stvaranjem androgenih hormona.
- Često su prisutni i psihijatrijski poremećaji poput depresije, anksioznosti i kognitivnih deficita.
Dijagnoza
Dijagnoza se vrlo lako može potvrditi na temelju specifičnih simptoma. U tome pomažu hormonske i slikovne pretrage (kompjutorizirana tomografija, magnetska rezonancija ili scintigrafija).
Prognoza bolesti
Ova bolest se može javiti u blažim ili teškim oblicima te zahtijeva dugotrajno liječenje.
Liječenje
Liječenje ovisi o uzroku bolesti. Liječenje se sastoji od specifične medikamentne terapije te po potrebi kirurške operacije. Opće stanje bolesnika potrebno je stabilizirati visokoproteinskom hranom.
Foto: Pixabay
